UNIJNE ULA, ANIA SZ., PATRYCJA

- accordi internazionali - umowy międzynarodowe

- accordo commerciale anticontraffazionale - umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrobionym (ACTA)

- adottate all'unanimità - przyjmować jednomyślnie

- avere una forza vincolante limitata - mieć ograniczoną moc wiążącą

- carattere sovranazionale - charakter ponadpaństwowy/ponadnarodowy

- carattere sovranazionale – charakter ponadpaństwowy/ponadnarodowyziennego

- competività – konkurencyjność

- concessione del diritto d'asilo- przyznanie prawa azylu

- concessione del discarico - udzielenie absolutorium budżetowego

- concessione di una sovvenzione - przyznanie dotacji

- controllo del bilancio - kontrola budżetu

- cooperazione intergovernativa - współpraca międzyrządowa

- dazio – cło

- deputati – posłowie

- deputato/membro del parlamento - deputowany/członek parlamentu

- direttiva – dyrektywa

- diritto derivativo- prawo pochodne

- diritto di veto - prawo weta

- eletto a suffragio universale diretto - wybrany w wyborach powszechnych bezpośrednich

- eletto a suffragio universale diretto - wybrany w wyborach powszechnych bezpośrednich

- entrare in vigore - wejść w życie

- il vertice politico – szczyt polityczny

- integrazione europea - integracja europejska

- istituire  - ustanawiać

- legislatura - kadencja parlamentu

- libera circolazione (merci, persone,  servizi e  capitali) - swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału

- libera circolazione dei cittadini - swoboda przepływu osób

- mercato comune - wspólny rynek

- mercato unico - jednolity rynek

- modificare/emendare - wnieść poprawki/dokonać zmian

- politica dei visti - polityka wizowa

- ponderazione dei voti - rozłożenie głosów

- potere esecutivo - władza wykonawcza

- potere legislativo - władza ustawodawcza

- preambolo - preambuła

- procedura del parere conforme - procedura zgodnej opinii

- procedura di bilancio – procedura budżetowa

- procedura di codecisione - procedury współdecyzji

- procedure legislative - procedury legislacyjne

- prosperità - dobrobyt

- protocollo – protokół

- ratificare – ratyfikować

- regolamento – rozporządzenie

- scrutino palese – głosowanie jawne

- seduta plenarna – posiedzenie plenarne

- stato firmatario – sygnatariusz

- tariffa doganale comune - wspólna taryfa celna

- trattato di riforma- traktat reformujący

- un seggio di membro del Comitato delle regioni è divenuto vacante – jedno stanowisko członka Komitetu Regionów zwolniło się

- votare una mozione di censura – uchwalić wotum nieufności

- voto di fiducia – wotum zaufania

- zona/area di libero scambio - strefa wolnego handlu

PROCEDURE LEGISLATIVE – PROCEDURY LEGISLACYJNE

*Procedura del parere conforme –  Procedura zgodnej opinii

*Procedura di codecisione – Procedura współdecyzji

*Procedura di cooperazione- Procedura współpracy

*Procedura di consultazione – Procedura konsultacyjna

TRATTATI SULL’UNIONE EUROPEA

Trattato di Lisbona – Traktat lizboński

Trattato di Nizza – Traktat nicejski

Trattato di Amsterdam – Traktat amsterdamski

Trattato sull’Unione Europea - trattato di Maastricht  – Traktat o Unii Europejskiej - traktat z Maastricht

Atto unico europeo - Jednolity akt europejski

Trattato di fusione – trattato di Bruxelles - Traktat fuzyjny – traktat brukselski

Trattati di Roma - trattati CEE (Comunitá economica europea) e EURATOM (Comunitá europea dell’energia atomica) - Traktaty rzymskie – traktaty EWG ( Europejska Wspólnota Gospodarcza)  i EURATOM ( Europejska Wspólnota Energii Atomowej)

 

INSTYTUCJE I INNE ORGANY EU à  ISTITUZIONI E ALTRI ORGANI DELL’UE

- Europejski Bank Centralny à Banca centrale europea

- Europejski Bank Inwestycyjny à Banca europea per gli investimenti

- Europejski Fundusz Inwestycyjny à Il Fondo Europeo per gli investimenti

- Europejski Inspektor Ochrony Danych à Il Garante europeo della protezione dei dati

- Europejski Komitet Ekonomiczno- Społeczny à Comitato economico e sociale europeo

- Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich à Mediatore Europeo

- Komisja Europejska à Commissione Europea

- Komitet Regionów à Comitato delle regioni

- Parlament Europejski à Parlamento Europeo

- Rada Europejska à Consiglio Europeo

- Rada Unii Europejskiej à Consiglio dell’Unione Europea

- Trybunał Obrachunkowy UE à Corte dei conti europea

- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej à Corte di giustizia dell’Unione Europea

Agencje UE – Agenzie dell’UE

Agencje i organy zdecentralizowane - Agenzie decentrate

*  Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER)  - Agenzia per la cooperazione fra i regolatori nazionali dell’energia (ACER)

*  Agencja Europejskiego GNSS (GSA)  -  Agenzia del GNSS europeo (GSA)

*  Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) - Agenzia dell’Unione europea per i diritti fondamentali (FRA)

*  Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej (CdT) - Centro di traduzione degli organismi dell’Unione europea (CdT)

*  Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) - Agenzia europea per la sicurezza e la salute sul lavoro (EU-OSHA)

*  Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) - Agenzia europea per la sicurezza aerea (EASA)

*  Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) - Agenzia europea delle sostanze chimiche (ECHA)

*  Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa na Morzu (EMSA) - Agenzia europea per la sicurezza marittima (EMSA)

*  Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) -  Agenzia europea per la sicurezza delle reti e dell’informazione (ENISA)

*  Europejska Agencja ds. Leków (EMA) - Agenzia europea per i medicinali (EMA)

*  Europejska Agencja Kolejowa – bezpieczeństwo i interoperacyjność systemów kolejowych w Europie (ERA) - L'Agenzia ferroviaria europea: promuovere reti ferroviarie sicure e compatibili (ERA)

*  Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa (EFCA) - Agenzia europea di controllo della pesca (EFCA)

*  Europejska Agencja Środowiska (EEA)  - Agenzia europea dell’ambiente (EEA)

*  Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich (FRONTEX) - Agenzia europea per la gestione della cooperazione operativa alle frontiere esterne (FRONTEX)

*  Europejska Fundacja Kształcenia (ETF) - Fondazione europea per la formazione (ETF)

*  Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (EUROFOUND) - Fondazione europea per il miglioramento delle condizioni di vita e di lavoro (EUROFOUND)

*  Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) - Centro europeo per la prevenzione e il controllo delle malattie (ECDC)

*  Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA)  - Osservatorio europeo delle droghe e delle tossicodipendenze (EMCDDA)

*  Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop) - Centro europeo per lo sviluppo della formazione professionale (Cedefop)

*  Europejskie Kolegium Policyjne (CEPOL) - Accademia europea di polizia (CEPOL)

*  Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) - Istituto europeo per l'uguaglianza di genere (EIGE)

*  Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) -Autorità europea per la sicurezza alimentare (EFSA)

*  Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) - Autorità bancaria europea (ABE)

*  Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW) - Autorità europea degli strumenti finanziari e dei mercati (ESMA)

*  Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EUNUiPPE) - Autorità europea delle assicurazioni e delle pensioni aziendali e professionali (AEAP)

*  Europejski Urząd Policji (EUROPOL) - Ufficio europeo di polizia (EUROPOL)

*  Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (w fazie planowania) (EASO) - Ufficio europeo di sostegno per l’asilo (allo stato di progetto) (EASO)

*  Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) - Organismo dei regolatori europei delle comunicazioni elettroniche (BEREC)

*  Urząd ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (Znaki Towarowe i Wzory) (OHIM) - Ufficio per l’armonizzazione nel mercato interno (marchi, disegni e modelli) (OHIM)

*  Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO) - Ufficio comunitario delle varietà vegetali (CPVO)

*  Zespół ds. Współpracy Sądowej w Unii Europejskiej (EUROJUST) - Unità di cooperazione giudiziaria dell'Unione europea (EUROJUST)

Agencje ds. wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony - Agenzie per la politica di sicurezza e di difesa comune

* Europejska Agencja Obrony (EDA)- Agenzia europea per la difesa (EDA)

* Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (EUSC) - Centro satellitare dell’Unione europea (EUSC)

* Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (EUISS)  -Istituto dell’Unione europea per gli studi sulla sicurezza (EUISS)

Agencje i organy Euratomu – Agenzie e organismi di EURATOM

*Agencja Dostaw Euratomu (ESA) - Agenzia di approvvigionamento di EURATOM (ESA)

* Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowe („Fusion for Energy”) - Impresa comune europea per il progetto ITER e lo sviluppo dell'energia da fusione (Fusion for Energy)

Agencje wykonawcze – Agenzie esecutive

*Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych (REA) - Agenzia esecutiva per la ricerca (REA) 

* Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) - Agenzia esecutiva per l’istruzione, gli audiovisivi e la cultura (EACEA) 

*  Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i (EACI) - Agenzia esecutiva per la competitività e l'innovazione (EACI)

*  Agencja Wykonawcza ds. Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T EA) - Agenzia esecutiva per la rete transeuropea di trasporto (TEN-T EA) 

*  Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów (EAHC) - Agenzia esecutiva per la salute e i consumatori (EAHC) 

*  Agencja Wykonawcza Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) - Agenzia esecutiva del Consiglio europeo della ricerca (CER) 

Państwa członkowskie UE	Paesi membri dell’UE
Państwa założycielskie	Paesi fondatori
Państwa kandydujące	Paesi candidati
Wspólnotowy	Comunitario
Przyłączenie	Adesione
Euroregion	Euroregione
Rozszerzenie	Allargamento
Traktat	Trattato
Pakt	Patto
Konwent	Convenzione
Zalecenie	Raccomandazione
Dyrektywa	Direttiva
Rozporządzenie	Regolamento
Hymn Oda do radości	Inno alla gioia
Jedność w różnorodności	Unità nella diversità
Trzy filary UE	Tre pilastri dell’UE
Dotacje	Dotazioni/sussidi/sovvenzioni
Unia celna	Unione doganale
Traktat fuzyjny	Trattato di fusione
Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht)	Trattato sull’Unione europea (Trattato di Maastricht)
Komitet regionów	Comitato delle regioni
Europejski Bank Centralny	Banca centrale europea
Parlament Europejski	Parlamento europeo
Jednolity akt europejski, JEA	Atto unico europeo
Karta Praw Podstawowych	Carta dei diritti fondamentali dell’UE
Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG	Comunità Economica Europea, CEE
Konstytucja dla Europy, TKE	Costituzione per l’Europa/europea
Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Euratom	Comunità europea dell’energia atomica, CEEA, Euratom
Europejska Wspólnota Węgla i Stali, EWWiS	Comunità europea del carbone e dell’acciaio, CECA
Rzecznik Praw Obywatelskich UE	Mediatore europeo
Europejska Konwencja Ochrony Praw i Podstawowych Wolności	Convenzione europea per la salvaguardia dei diritti dell’uomo e delle libertà fondamentali
Komisja Europejska	Commissione europea
Rada Europejska	Consiglio europeo
Rada Europy	Consiglio d’Europa
Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich	Ufficio delle pubblicazioni ufficiali delle Comunità europee
Europejska Służba Działań Zewnętrznych	Servizio europeo per l’azione esterna, SEAE
Europejski Bank Inwestycyjny, EBI	Banca europea per gli investimenti, BEI
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny	Comitato economico e sociale europeo, CESE
Europejski Fundusz Inwestycyjny,  EFI	Fondo europeo per gli investimenti, FEI
Trybunał Obrachunkowy	Corte dei conti europea

Obszary działalności Unii Europejskiej	Politiche dell'Unione europea
Polityka regionalna	Politica regionale
Sprawy intytucjonalne	Affari istituzionali
Gospodarka morska i rybołówstwo	Affari marittimi e pesca
Komisja Rybołóstwa	Commissione per la pesca
Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego	Agenzia europea per la sicurezza marittima
Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa	Agenzia europea di controllo della pesca
Zaproszenia do zawarca ofert	Bandi di gara
Komisja zasobór naturalnych	Commissione risorse naturali
Zwalczanie nadużyć finansowych	Lotta antifrode
Fałszowanie monet euro	Contraffazione delle monete in euro
Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)	L’Ufficio europeo per la lotta antifrode (OLAF)
Trybunał Obrachunkowy	Corte dei conti
Europejski Urząd Policji (EUROPOL)	Ufficio europeo di polizia (EUROPOL)
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej	Trattato sul funzionamento dell'Unione europea
Organy i jednostki organizacyjne Unii	Organi e organismi dell'Unione
Z zastrzeżeniem innych postanowień Traktatów	Fatte salve altre disposizioni dei trattati
Wymaga uprzedniego przyjęcia	Richiede l'adozione preliminare
Komisja Budżetowa	Commissione Bilanci
Komisja Kontroli Budżetowej	Commissione Controllo dei bilanci
Wsparcie finansowe	Possibilità di finanziamento
Karta praw podstawowych UE	Carta dei diritti fondamentali dell'Unione europea
Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne	Giustizia e affari interni
Celem Unii jest wspieranie pokoju	L'Unione si prefigge di promuovere la pace
poszanowanie godności osoby ludzkiej	Rispetto della dignità umana
Europejskie obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej	Osservatorio europeo sulle violazioni dei diritti di proprietà intellettuale
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii	Osservatorio europeo delle droghe e delle tossicodipendenze (OEDT)
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn	Istituto europeo per l'uguaglianza di genere (EIGE)
zasada wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych	il principio di riconoscimento reciproco delle decisioni giudiziarie ed extragiudiziali in materia civile
Unia dokłada starań	L'Unione adopera
Międzynarodowa migracja i azyl	Migrazioni internazionali e asilo
Rozwój i współpraca	Sviluppo e cooperazione
Pośrednicy finansowi poza UE	Intermediari finanziari al di fuori dell'UE
Wspólny rynek	Mercato unico
Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów	Commissione "Mercato interno e protezione dei consumatori"
Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (Znaki Towarowe i Wzory Przemysłowe)	Ufficio per l'armonizzazione nel mercato interno (marchi, disegni e modelli)
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB)	Autorità bancaria europea (EBA)
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW)	Autorità europea per i valori mobiliari (ESMA)
Komisja Polityki Gospodarczej i Społecznej (ECOS)	Commissione Politica economica e sociale (ECOS)
Prawo przedsiębiorczości i swoboda świadczenia usług	Diritto di stabilimento e libera prestazione di servizi
dorobek wspólnotowy	Acquis' comunitario
Umowy dwustronne	accordi bilaterali
przystąpienie nowego Państwa do Unii	Adesione di un nuovo Stato all'Unione
Wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa	Alto rappresentante dell'UE per gli affari esteri e la politica di sicurezza
wspónota europejska	Comunità europea
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich	Mediatore europeo
Europosłowie	i deputati europei
Rada Europejska	il Condsiglio europeo
Parlament europejski	il Parlamento europeo
Traktat lizboński	Il trattato di Lisbona
Europejski Bank Centralny	la Banca centrale europea
flaga europejska	La bandiera europea
Komisja europejska	la Commissione europea
Trybunał Obrachunkowy	la Corte dei conti
Trybunał Sprawiedliwości UE	la Corte di giustizia dell'Unione europea
hymn europejski	L'inno europeo
Państwo kandydujące	lo Stato candidato/il paese candidato
Państwo członkowskie	lo Stato membro
Przewodniczący Rady Europejskiej	Presidente del Consiglio europeo
Sekretariat Generalny Rady	segretariato generale del Consiglio
Państwa założycielskie	Stati membri fondatori
Europejski Fundusz Inwestycyjny	Il Fondo europeo per gli investimenti